Bệnh bướu cổ: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Bệnh bướu cổ: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

4 phút, 52 giây để đọc.
Bướu cổ là một trong những bệnh lý mà chúng ta dễ mắc phải. Nó khiến cho vùng cổ (tuyến giáp) phình to ra gây mất thẩm mỹ. Chính vì thế người mắc bệnh bướu cổ thường khá tự ti về ngoại hình của bản thân và gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày. Người ta thường hay nói mắc phải bướu cổ là do trong chế độ ăn thiếu i-ốt, không ăn đủ i-ốt, … Liệu đó có phải thực sự là nguyên nhân khiến chúng ta mắc phải bệnh lý này hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây

Tổng quan bệnh bướu cổ

Bướu cổ hay còn gọi là bướu giáp là một bệnh lý phổ biến của tuyến giáp có biểu hiện rất điển hình là có khối lồi lên ở vùng cổ do sự tăng lên về kích thước của tuyến giáp. Bướu cổ được chia làm ba nhóm là: bướu cổ lành tính, ung thư và rối lọan chức năng nội tiết tuyến giáp. Trong đó bướu cổ lành tính là hay gặp nhất chiếm 80% các trường hợp.

Bướu cổ lành tính là các trường hợp tuyến giáp tăng lên về kích thước mà không gây ảnh hưởng đến chức năng của tuyến giáp. Do đó các trường hợp bướu cổ lành tính hầu như không phải can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên khi bướu quá lớn  gây nuốt vướng nuốt khó; khó thở và lồi ra phía trước gây mất thẩm mỹ thì có thể phẫu thuật cắt bướu.

Nguyên nhân bệnh bướu cổ

Nguyên nhân bệnh bướu cổ

Nguyên nhân bướu cổ được chia làm ba nhóm chính, đó là:

  • Cơ thể thiếu iod, có thể do cung cấp thiếu hoặc do nhu cầu iod của cơ thể tăng cao.
  • Do dùng thuốc và đồ ăn: các thuốc chứa muối lithi được sử dụng trong chuyên khoa tâm thần, thuốc điều trị hen, thuốc thấp khớp… Một số đồ ăn như măng, rau cải, nguồn nước có độ cứng cao. Đều có ảnh hưởng đến sự tổng hợp hooc-môn  tuyến giáp và gây bướu cổ.
  • Một số rối loạn hoạt động tuyến giáp bẩm sinh có tính chất gia đình.

Bướu cổ lành tính

Bệnh bướu cổ đơn thuần (dân gian gọi là bướu cổ lành tính) là bướu cổ thường gặp nhất, chiếm 80%. Đây là tình trạng sưng lên của tuyến giáp mà nguyên nhân không phải do ung thư, viêm nhiễm. Và cũng không có dấu hiệu tăng hoạt động hoặc giảm hoạt động của tuyến giáp. Bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Bệnh bướu cổ đơn thuần thường có tình trạng bình giáp (không thay đổi hormon tuyến giáp).

Bướu cổ lành tính do nguyên nhân nào gây ra

Bệnh bướu cổ đơn thuần thường do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên bao gồm. Thiếu iốt (nguyên nhân chủ yếu), rối loạn nội tiết tố nữ xảy ra ở thiếu nữ tuổi dậy thì; phụ nữ có thai, phụ nữ tiền mãn kinh. Do chất kháng giáp (có trong cây bắp cải trắng, thuốc kháng giáp cây sắn, do sự bất thường trong tổng hợp nội tiết tố tuyến giáp; mất iốt do tiêu chảy kéo dài, hội chứng thận hư…

Biểu hiện bệnh bướu cổ đơn thuần

Biểu hiện bệnh bướu cổ đơn thuần

Bướu cổ đơn thuần biểu hiện dưới hai hình thức:

Bướu giáp lan tỏa (tuyến giáp lớn đều ra)

Bướu giáp nhân (có một hoặc nhiều nhân).

  • Trường hợp bướu cổ đơn thuần đơn nhân (hay còn gọi là bướu cổ đơn nhân lành tính): bệnh nhân sẽ thấy có một khối u ở giữa cổ, sờ thấy có ranh giới rõ, không dính vào da, không đau, mềm hay chắc, di động theo nhịp nuốt lên xuống, khi bướu to có thể gây chèn ép.
  • Trường hợp đối với bướu cổ đơn thuần nhiều nhân (hay còn gọi là bướu cổ đa nhân lành tính) bệnh nhân thấy có nhiều khối tròn đường kính từ 0.5 đến vài centimet tại vùng cổ.

Bệnh bướu cổ đơn thuần thường diễn biến kín đáo, không có triệu chứng rõ ràng, không đau, thường được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe tổng quát. Bướu cổ khi phát triển đến kích thước lớn có thể gây nên các dấu hiệu chèn ép cơ quan và tổ chức chung quanh như:

  • Chèn ép khí quản gây khó thở
  • Chèn ép dây thần kinh quặt ngược gây khó nói, nói khàn, nói hai giọng
  • Chèn ép tĩnh mạch chủ trên gây phù kiểu áo khoác gồm phù ở mặt, cổ, lồng ngực, hai tay kèm tuần hoàn bàng hệ ở ngực.

Phương pháp điều trị

  • Với bướu cổ đơn thuần thể phình giáp lan tỏa (bướu giáp lan tỏa). Bệnh nhân chỉ cần điều trị bằng thuốc sẽ cho kết quả rất tốt.
  • Riêng với bướu cổ đơn nhân hoặc bướu cổ đa nhân (lành tính). Nếu điều trị thuốc 6 tháng không hiệu quả mới phải mổ.

Thông thường bệnh nhân phát hiện bướu sớm, đi khám bệnh ngay sẽ có kết quả tốt hơn. Vì nếu để lâu: quanh nhân sẽ có vùng xơ hóa không đáp ứng thuốc. Ngoài ra, một số bệnh nhân bị bướu giáp nhân sẽ phải mổ sớm, dù chưa điều trị nội khoa (bằng thuốc) hoàn tất. Khi bướu có biến chứng gây chèn ép, khó thở, bướu lớn nhanh, bướu xuất huyết trong lòng bướu. Hoặc bệnh nhân lớn tuổi có khàn tiếng chưa loại trừ ung thư. Cần đặc biệt lưu ý ở các em gái trong tuổi dậy thì (12 – 18 tuổi) hoặc phụ nữ có thai có tuyến giáp hơi lớn ra, dạng phình giáp lan tỏa là hiện tượng sinh lý, hoàn toàn không có chỉ định mổ.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai.